برّ - به فتح باء (مفردات‌نهج‌البلاغه)برّ (به فتح باء) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای خشکی، انسان نیکوکار و نیکی می‌باشد که حضرت علی (علیه‌السلام) در موارد گوناگونی از این واژه استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیواژه برّ (به فتح باء) در نهج البلاغه به سه معنی (خشکی، انسان نیکوکار) و (به کسر باء) به معنای نیکی آمده است. ۲ - کاربردهااین واژه به سه معنای مختلف استعمال می‌شود که عبارتند از: ۱ـ «برّ» به معنی خشکی چنان‌که امام (علیه‌السلام) در این خصوص می‌فرماید: «ایّاکم و تعلّم النجوم الّا ما یهتدی به فی برّ او بحر؛ مردم از یاد گرفتن علم نجوم بپرهیزید مگر آنچه با آن در خشکی و دریا راه یافته می‌شود.» • توضیح این سخن در نجم خواهد آمد. «الشجرة البریة.» ۲ـ «برّ» به معنی آدم نیکوکار که آن حضرت (علیه‌السلام) در این باره می‌فرماید: «و انه لابدّ للناس من امیر برّ او فاجر؛ حق آن است که باید برای مردم امامی باشد نیکوکار یا بدکار.» این سخن اشاره به آن است که جامعه بدون حکومت اداره نمی‌شود. ۳ـ «برّ» (به کسر باء) به معنی نیکی که امام (علیه‌السلام) در این خصوص نیز فرموده است: «و لقد احسنت جوارکم ... شکرا منّی للبرّ القلیل و اطراقا عمّا ادرکه البصر؛ جوار و نزدیکی شما را خوب کردم، به‌علّت تشکر از خوبی کم و چشم پوشی از آنچه چشم می‌بیند.» ابرار جمع برّ به معنی نیکوکاران است، چنان‌که حضرت (علیه‌السلام) در این باره نیز می‌فرماید:«جعلنا الله و ایاکم ممّن یسعی بقلبه الی منازل الابرار برحمته.» ۳ - پانویس۴ - منبعقرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «برّ»، ص۱۲۸-۱۲۷. رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
|